Cho thuê tài chính ở Việt Nam trong tương lai là một tiềm năng cần khai thác

Đăng ngày 02/04/2016

528 lượt xem

Đăng ngày 02/04/2016

528 lượt xem

CN. Trịnh Thị Minh Nguyệt- Khoa TCNH

CÁI GÌ SẼ TĂNG GIÁ THÌ HÃY MUA, CÁI GÌ SẼ MẤT GIÁ THÌ HÃY ĐI THUÊ
            Đó là một câu nói rất nổi tiếng của Paul Getty, một đại gia dầu lửa của Mỹ, nhà tỷ phủ đầu tiên trên thế giới. Ngày nay ở Mỹ, trên 30% tổng số các thiết bị đều được trang bị dưới các hợp đồng thuê. Hơn 80% các công ty – từ những công ty nhỏ mới thành lập cho tới những doanh nghiệp nằm trong danh sách Fortune 500 – đều đi thuê một phần hoặc toàn bộ máy móc thiết bị của họ. Còn ở Việt Nam, các công ty cho thuê tài chính hiện giờ ra sao ? Đây sẽ là vấn đề mà tác giả đề cập trong bài viết này
            Chúng ta biết rằng, cho thuê tài chính là hoạt động tín dụng trung và dài hạn thông qua việc cho thuê máy móc, thiết bị , phương tiện vận chuyển và các hoạt động tài sản khác nhau trên cơ sở hợp đồng cho thuê giữa bên cho thuê và bên đi thuê.Cho thuê tài chính với các hình thức như hiện nay bắt nguồn từ Mỹ . Công ty cho thuê đầu tiên của Mỹ được thành lập bởi Henry Shofeld vào năm 1952. Công ty được thành lập để phục vụ ngành vận tải đường sắt. Ở Việt Nam , công ty cho thuê tài chính đầu tiên được thành lập năm 1996 và hoạt động cho thuê tài chính cũng đã manh nha ở các ngân hàng trước đó nhưng phải cho đến khi Chính phủ ban hành Nghị định 16/2001/NĐ-CP ngày 02/05/2001 thì hoạt động cho thuê tài chính ở Việt nam mới thực sự hình thành và ngày càng phát triển mạnh mẽ. Đến nay có trên 20 công ty cho thuê tài chính đang hoạt động, bao gồm các công ty CTTC nhà nước, cổ phần, liên doanh và nước ngoài.
            Hoạt động thuê tài chính thường chọn phân khúc khách hàng là doanh nghiệp vừa và nhỏ hoặc siêu nhỏ hoặc những doanh nghiệp không có đủ khả năng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng hoặc không thể huy động vốn trên thị trường chứng khoán. Khi tham gia hoạt động thuê tài chính, thuê mua hoặc thuê vận hành, doanh nghiệp sẽ sử dụng được công nghệ mới, đổi mới được kỹ thuật và tiếp cận được gần như 100% nguồn vốn hình thành nên tài sản từ các công ty cho thuê tài chính .
            Cho thuê tài chính và công ty cho thuê tài chính ra đời và phát triển ở Việt Nam đã khá lâu, gần 20 năm. Nhưng kết quả một vài bài nghiên cứu đã cho thấy, dịch vụ này không được mấy doanh nghiệp quan tâm. Đồng thời, sự phát triển của các công ty cho thuê tài chính cũng trở nên èo uột và đối diện với tương lai chưa mấy sáng sủa.
Cụ thể, một cuộc khảo sát 1.000 doanh nghiệp thuộc các ngành nghề khác nhau thì hơn 70% số doanh nghiệp trả lời rằng họ biết rất ít và chưa bao giờ tìm hiểu dịch vụ thuê tài chính từ công ty cho thuê tài chính; gần 20% hoàn toàn không biết về dịch vụ tài chính này, thậm chí có doanh nghiệp hiểu cho thuê tài chính như hoạt động trả góp và không hiểu đây là nghiệp vụ cấp tín dụng, cũng như tính ưu việt lẫn hiệu quả.
Còn đối với công ty cho thuê tài chính tại Việt Nam cho đến nay tình trạng thua lỗ kéo dài, có nguy cơ mất an toàn, vi phạm nghiêm trọng các quy định an toàn hoạt động ngân hàng. Mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã thu hồi giấy phép hoạt động của Công ty Cho thuê tài chính ANZ/V-TRAC (công ty hoàn toàn độc lập với Ngân hàng ANZ). Theo Hiệp hội Cho thuê tài chính, trên thực tế, công ty này đã ngừng hoạt động từ lâu và việc rút giấy phép chỉ là hoàn tất về mặt thủ tục.

Ngoài ANZ/V-TRAC, công ty cho thuê tài chính 100% vốn nước ngoài khác là Kexim cũng gần như đã ngừng hoạt động cho thuê tài chính. Hai công ty 100% vốn nước ngoài còn lại trong lĩnh vực này cũng hoạt động không mấy hiệu quả.
Không chỉ công ty 100% vốn nước ngoài, mà nhiều công ty cho thuê tài chính trong nước cũng rơi vào tình trạng thua lỗ hoặc nợ xấu cao, như Công ty Cho thuê tài chính II- Agribank, Công ty Cho thuê tài chính I- Agribank, Công ty TNHH một thành viên Cho thuê tài chính Vinashin…
Trong khi đó, một chuyên gia tài chính khẳng định, đa phần công ty cho thuê tài chính trong nước đều có vốn điều lệ rất nhỏ, vốn huy động cũng không lớn, nhưng lại thường xuyên mua các tài sản có giá trị cao để cho thuê như tàu, dây chuyền công nghệ, tài sản thế chấp lại không có. Vì vậy, hầu hết các công ty này đều phải đối mặt với rủi ro thanh khoản rất lớn.
Đơn vị : Triệu đồng

	Tổng tài sản Có	Vốn tự có	Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu	Tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động
Chỉ tiêu	Số tuyệt đối	Tốc độ tăng trưởng	Số tuyệt đối	Tốc độ tăng trưởng
Công ty cho thuê tài chính	62.958	-3.80%	2.22	-16.97	3.35%	237.86%

( Nguồn NHNN)
Từ nguồn dữ liệu của NHNN, hoạt động cho thuê tài chính đầy tiềm năng khi hoạt động ở Việt Nam, nơi mà có doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm trên 95% tổng số doanh nghiệp. Tuy nhiên, tổng dư nợ và tài sản Có của loại hình này đang ngày càng giảm. Đặc biệt, giá trị vốn tự đang suy giảm trầm trọng, và có những công ty đã âm vốn chủ sở hữu với số tiền khá lớn. Đồng thời, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) của toàn ngành chỉ 3,35%, trong khi đó, yêu cầu tối thiểu phải là 13%. Đến đây, mệnh lệnh tái cơ cấu hoạt động công ty cho thuê tài chính bắt buộc phải diễn ra và phải ngày càng khẩn trương.
Sự ra đời và phổ biến của hoạt động cho thuê tài chính và công ty cho thuê tài chính là điều tất yếu trong sự hoàn thiện hệ thống tài chính. Những đóng góp của công ty cho thuê tài chính sẽ giúp cân bằng sự phát triển giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn, đồng thời gia tăng thêm nguồn vốn trung dài hạn trong lựa chọn hình thành tài sản dài hạn của doanh nghiệp. Nên nhớ, “sự giàu có không phải nằm trong quyền sử hữu tài sản mà là trong quyền sử dụng nó” và các doanh nghiệp với phương án sử dụng tài sản khả thi lẫn nhận thức được vai trò của hoạt động thuê tài chính sẽ tối đa được lợi nhuận theo đuổi. Còn các công ty cho thuê tài chính sẽ đóng vai trò lớn trong kênh truyền dẫn vốn trung dài hạn đến các chủ thể kinh tế. Chắc chắn, hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam trong tương lai là một tiềm năng cần khai thác./.

Bài viết mới nhất