Một số gợi ý để có bài diễn thuyết ấn tượng

Dương Minh Tú – Giảng viên khoa Quản trị kinh doanh

Thuyết trình không đơn thuần là việc nói trước đám đông. Bản chất của thuyết trình là đưa ra các quan điểm, lập luận của diễn giả về một vấn đề nhằm thuyết phục khán giả tin tưởng và ủng hộ quan điểm của người nói. Thực tế, có rất nhiều diễn giả để lại ấn tượng với phong cách nói cuốn hút, nội dung truyển tải sâu sắc. Vậy, điều gì làm nên những bài diễn thuyết ấn tượng?

1. Thu hút và dẫn dắt khán giả vào phần mở đầu

Một số diễn giả thường mắc sai lầm khi mở đầu bài thuyết trình một cách quá vội vàng và vào đề trực tiếp. Thông thường, trong khoảng một hai phút đầu tiên khản giả sẽ chưa sẵn sàng tiếp nhận thông tin. Thay vào đó, họ thường dành sự quan tâm, tập trung vào diễn giả. Và đây là thời điểm thuận lợi để diễn giả gây ấn tượng và lôi kéo khản giả vào chủ đề. Các diễn giả chuyên nghiệp thường rất linh hoạt và có rất nhiều cách để dẫn dắt khán giả vào bài nói. Chẳng hạn, họ đưa ra các con số liệu thống kê hoặc các hình ảnh minh họa cho đề tài của họ. Ngoài ra, các diễn giả có thể chia sẻ các câu chuyện, các cảm nhận cá nhân của họ có liên quan đến chủ để thuyết trình. Hoặc cách phổ biến khác đó là các diễn giả thường đưa ra các câu hỏi tương tác với khán giả. Các câu hỏi này có liên quan và mang tính chất dẫn dắt khán giả vào chủ để thuyết trình… Có thể nói, phần mở đầu có ý nghĩa rất quan trọng trong bài diễn thuyết và diễn giả cần đầu tư thời gian để chuẩn bị phần mở đầu ấn tượng.

2. Đưa ra các căn cứ rõ ràng củng cố cho lập luận của diễn giả

Để thuyết phục khán giả, các căn cứ, lập luận của diễn giả phải đảm bảo tính khoa học và lý trí, hạn chế những căn cứ mang tính chủ quan. Và những căn cứ quan trọng nên đưa lên trước và phân tích sâu. Ví dụ, khi nói về nguyên nhân dẫn đến tình trạng tắc đường ở Hà Nội diễn giả nên tập trung phân tích và lý giải về nguyên nhân chủ yếu (dân số, cơ sở hạ tầng, phương tiện cá nhân gia tăng) thay vì nói nhiều về ý thức người tham gia giao thông.

3. Thông điệp mạch lạc và có sức lan tỏa

Thông thường, mỗi bài diễn thuyết thường nhằm lan tỏa quan điểm của diễn giả về một vấn đề nào đó. Tuy nhiên, diễn giả cần lưu ý thông điệp cần rõ ràng, mạch lạc và đặc biệt là liên quan chặt chẽ tới các luận điểm trình bày ở phần thân bài. Ví dụ, khi diễn giả đưa ra quan điểm về chủ trương cấm xe máy ở nội thành Hà Nội vào năm 2030, tác giả cần bày tỏ rõ mức độ tán thành hay không tán thành với chủ trương đó. Tránh tình trạng quan điểm chung chung kiểu như “không tán thành cũng không phản đối”.

4. Giọng nói truyền cảm hứng

Bên cạnh việc chuẩn bị nội dung diễn thuyết chu đáo, diễn giả cần điều khiển giọng nói của mình để truyển tải thông điệp tới người nghe một cách hiệu quả. Thứ nhất, diễn giả cần làm chủ tốc độ nói. Tốc độ nói chủ đạo của diễn giả nên ở mức độ trung bình nhưng nên có sự điều chỉnh tốc độ, tránh nói đều đều. Ví dụ, đến đoạn chuẩn bị đưa ra luận điểm quan trọng, diễn giả nên điều chỉnh tốc độ chậm hơn mức bình thường. Thứ hai, diễn giả nên chú ý tới cao độ giọng nói. Nói cách khác, diễn giả nên nói có “nhịp điệu”, có đoạn lên giọng, xuống giọng tránh sự nhàm chán cho người nghe. Thứ ba, diễn giả cần khắc phục triệt để một số tật về giọng nói như: nói ngọng, nói lắp, nói méo tiếng…

5. Kiểm soát khả năng truyền đạt phi ngôn từ

Đây có lẽ là khó khăn lớn nhất mà bất cứ diễn giả nào cũng phải kiểm soát và làm chủ. Mọi diễn giả muốn diễn thuyết tự tin đều cần phải thuần thục các kỹ năng sử dụng ngôn ngữ cơ thể như: cử chỉ tay, mắt, di chuyển, nét mặt… Một số lỗi thường gặp của diễn giả đó là: không tương tác với khán giả bằng mắt hoặc chỉ tập trung một nhóm khán giả; cử chỉ tay lúng túng, khoanh tay, cho tay vào túi quần; nét mặt căng thẳng; di chuyển không hợp lý… Để khắc phục tình trạng này, diễn giả nên luyện tập kỹ lưỡng và tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản như: Nhìn khán giả khi diển thuyết (quy tắc nhìn chữ M, quy tắc nhìn 3 giây…); cử chỉ tay linh hoạt, tự tin, vị trí để tay phù hợp…